اهمیت پرواربندی گوسفند و نکات مهم مدیریتی آن
در چند دهه اخير به علت افزايش شديد جمعيت و افزايش تقاضا براى مواد پروتئينى بويژه گوشت قرمز، لزوم توجه به توليد هرچه بيشتر و اقتصادى تر اين فرآورده ها بيش از پيش افزايش يافته است. بر اساس استاندارد هاى جهانى مصرف ساليانه گوشت قرمز سرانه 35.5 کیلوگرم بايستى باشد، اما در كشور ما اين رقم حدود 20 كيلو گرم در سال است كه كاهش جدى را از توصيه هاى كار شناسان تغذيه اى جهان نشان مى دهد. در كشور ساليانه حدود 30 درصد از جمعيت دامى گوسفند شامل بره هاى نر، گوسفندان نابارور، قصر و پير كشتار مى گردند و قسمت اعظم توليدات پروتئينى كشور را تأمين مى كنند. با اين حال سالانه تعداد زيادى بره هاى كم سن و سال، دام هاى لاغر و مازاد گله كه مناسب پرواربندى هستند به علت مشكلات مديريتى و تغذيه اى متأسفانه نابهنگام كشتار شده و ظرفيت توليد گوشت قرمز كشور شديدا كاهش مى يابد. پرواربندى يكى از روشهاى مهم در بالا بردن توليدات گوشت قرمز بدون افزايش تعداد دام مى باشد كه در كشور ايران هم به دليل كمبود گوشت، واردات آن و افزايش تدريجى جمعيت، اين ماده خوراكى با ارزش امروزه مورد توجه دامپروران در مناطق روستايى و حاشيه شهر ها قرار گرفته است و با اجراى روش هاى صحيح پرواربندى و توجه به نكات مديريتى پرورش گوسفند به روش پرواربندى حتى مى توان واردات گوشت قرمز به كشور را به صفر رسانده و كشورمان از نظر توليد گوشت قرمز خودكفا باشد.
راهنمای خرید گوسفند زنده در تهران
پروار بندى چيست؟
پرواربندى عبارت است از تغذيه متعادل دام هاى جوان (كمتر از يكسال) به منظور توليد گوشت در يك مدت زمان و وزن معين. يا به تعريفى ديگر به افزايش وزن دام هاى لاغر و يا دامهايى كه رشد كافى نكرده اند، بوسيله تغذيه با يك جيره غذايى مناسب و در طى مدت زمان معينى پرواربندى گفته مى شود.
مهم ترين مزاياى پرواربندى گوسفند
-1 استفاده از حداكثر ظرفيت توليد گوشت دام ها: با كاهش دام هاى موجود بر روى مراتع با تغذيه مناسب يك بره با وزن 60 كيلو به جاى دو بره با وزن 30 كيلو )تغذيه نامناسب بر روى مرتع( توليد مى شود. اگر در پرورش داشتى گوسفند تعداد نتاج به ازاى هر راس دام ملاك بود در اينجا حداكثر ظرفيت بالقوه دام مطرح است.
-2 جلوگيرى از كشتار بى رويه دامهاى قابل پروار و بهره گيرى از پتانسيل ژنتيكى آن ها در سطح كشور به منظور افزايش توليدات دامى به خصوص گوشت قرمز و جلوگيرى از واردات آن.
-3 افزايش كيفيت گوشت: تغذيه مناسب و متعادل علاوه بر افزايش ميزان رشد، كيفيت گوشت را نيز بهبود مى دهد. گوشت گوسفندان لاغر در اثر وجود بافت پيوندى به جاى چربى داخل عضلانى، سفت تر و تيره تر است ولى بسيارى از عضلات دام هاى پروارى از الياف ظريف تشكيل شده و طعم گوشت به خاطر متناسب بودن ميزان چربى بافت ها، لذيذ تر و كيفيت بهترى دارد.
-4 اشتغال زايى و فعال شدن نيروهاى غير فعال و بيكار در روستا ها
-5 برگشت سريع سرمايه: چون پس از 3 تا 4 ماه اصل سرمايه و سود حاصل دريافت مى شود سرمايه گذار تمايل زيادى به پرواربندى دارد.
-6 كمك به حفظ مراتع كشور. بره هايى كه به دليل همزمان نبودن زايش فاقد رشد كافى باشند و يا بره هاى اول زايش كه به دليل تلف شدن مادر، عدم مصرف شير كافى، بيمارى ها وزن مناسب ندارند، چوبدار آن ها را خريدارى و روى مرتع بمدت 4 تا 12 ماه پرورش مى دهند كه اين بشدت به مراتع آسيب وارد مى كند.
-7 افزايش ظرفيت توليدات دامى كشور
نكات مهم مديريت پرواربندى گوسفند
-1 انتخاب نژاد مناسب پروار: نژادهاى كه افزايش وزن روزانه آن ها بالاست مناسب پروار هستند. نژادهايى مانند شال، قزل، بختيارى، افشارى و مغانى داراى افزايش وزن روزانه 200 تا 220 گرم هستند كه معمولا براى پروار پرورش مى يابند. هر چند كه نژادهاى مهربانى و كردى و لرى نيز مناسب پرواربندى هستند. دام مناسب بايد درشت، اندامى سالم، دست و پاى بلند و كشيده، شكم جمع و جور و فاقد افتادگى، عدم لنگش و ريختگى مو، عدم اسهال و ترشحات بينى و اطراف چشم داشته باشد و بين دام ها نيز يكنواختى وجود داشته باشد.
-2 انتخاب دام مناسب پروار: در اكثر واحدهاى پرواربندى، بيشترين نوع دام پروارى بره هاى جوان علفى هستند. البته دام هاى ديگر نظير بره هاى شيرى، شيشك (بره هايى كه حدودا 12 ماهه هستند(، ميش هاى پير و قصر نيز پروار مى شوند. دام ها بايد از ميدان دام هاى مناسب و معروف خريدارى شوند.
-3 زمان مناسب خريد دام: با توجه به مشكلات كمبود علوفه و تغذيه در اواسط و اواخر تابستان پرورش دهندگان تمايل زيادى براى فروش بره ها دارند و لذا قيمت دام ها خيلى كم بوده و بهترين موقع براى خريد دام ها مى باشد.
-4 ايجاد جايگاه مناسب جهت پرواربندى: بطور كلى بايد شرايط زمين، درجه حرارت، رطوبت و وضعيت آب منطقه بررسى شود. چرا كه گوسفندان از كوران باد و رطوبت زياد رنج مى برند. براى ساخت جايگاه بايد از مصالح مناسب و تأسيسات استاندارد استفاده شود.
-5 قرنطينه و انجام امور بهداشتى بر روى دامهاى خريدارى شده قبل از پرواربندى
-6 اجراى روش مناسب پرواربندى
-7 تهيه علوفه مورد نياز دام ها و رعايت كردن اصول صحيح تغذيه در طول دوره پرواربندى.
-8 طول مدت پروار: معمولا طول كل دوره پرواربندى 3-4 ماه مى باشد. بايد توجه كرد كه بيشتر از اين مدت چربى لاشه زياد شده و كيفيت لاشه دام ها كاهش مى يابد. بيشترين پروار در فصل پائيز انجام مى گيرد و ميانگين مدت پروار بره هاى پروارى در ايران حدود 120 روز مى باشد.
-9 رعايت اصول بهداشتى، واكسيناسيون و استفاده از داروهاى ضد انگل.
-10 خريد علوفه و مواد متراكم در زمان مناسب: 8 كيلو به ازاء هر كيلوگرم افزايش وزن بدن )يونجه، شبدر، سيلو، جو و(... خوراك در نظر گرفته مى شود.
-11 روش فروش دام: فروش بصورت قيمت سرپايى يا پس از كشتار )اگر سرك باشد و كشتارگاه نزديك محل پرورش بهتر است كه لاشه فروخته شود)
نتيجه گيرى:
گوشت يكى از مهم ترين و اساسى ترين منابع پروتئين حيوانى و در شمار اصليترين مواد غذايى مورد نياز انسان ها بشمار مى رود. كمبود پروتئين در جيره غذايى روزانه، موجب بروز عوارض سوء تغذيه و بسيارى از بيمارى ها مى شود. از اينرو با توجه به رشد سريع جمعيت چاره اى جز افزايش توليدات دامى نيست. افزايش توليدات دامى با افزايش تعداد واحد هاى دامى و افزايش بازده واحد دامى حاصل مى شود.
پرواربندى يكى از روش هايى است كه مى تواند ظرفيت بازدهى را در هر واحد دامى افزايش داده و همزمان با افزايش توليد گوشت، كيفيت لاشه را نيز افزايش دهد. همچنين اين روش موجب اشتغال زايى، كاهش واردات گوشت، اقتصادى شدن و سوددهى بيشتر واحدهاى گوسفنددارى مى شود كه امروزه مورد توجه پرورش دهندگان بيشترى واقع شده است.
عبارات کلیدی:گوسفند زنده, پرورش گوسفند
مطالب مرتبط :
واردات گوشت گوسفندی در ازای صادرات دام زنده
پرورش گوسفند و بز و آينده آن در كشور ایران
گوسفند زنده در تهران،بره فروشی و خرید دام زنده تهران
