انواع مرزهای روانی و چگونگی تثبيت آن

مرز رواني يعني محدوده هاي سالمي كه براي خود قرار مي دهيم تا تماميت، احترام و آرامش خود را تامين كنيم. به عبارتي از روان خود محافظت مي كنيم مانند پوست بدن كه اولين و حساس ترين بخش ارتباط با محيط پيرامون است.

مرز رواني سالم باعث مي گردد:
١- رابطه عاطفي سالمي داشته باشيد.
٢- بالغانه به خود اولويت بدهيد.
٣- عزت نفس خود را افزايش دهيد.

عدم مرز رواني باعث مي شود:
١- عزت نفس شما كاهش يابد.
٢- آسيب پذيري رواني بيشتر شود.
٣- احساس بي ارزشي در شما ايجاد شود.
٤- اضطراب و استرس در شما ايجاد شود.

ايجاد مرز رواني ممكن است سخت باشد، ولي پس از ايجاد آن شما با ديگران ارتباط عاطفي مناسب و صميمانه اي خواهيد داشت.

تفاوت بين مرز رواني و واكنش دفاعي-رواني

شناخت اين تفاوت بسيار مهم است. مرز رواني باعث مي گردد شما محدوده اي براي خود تعيين كنيد تا به ديگران نشان دهيد به خود احترام مي گذاريد و مورد سوء استفاده قرار نمي گيريد. واكنش دفاعي-رواني زماني است كه در زمان و موقعيت هايي كه  تحت فشار رواني قرار مي گيريد، واكنشي نشان مي دهيد تا ترس و آسيب پذيري را از خود دور كنيد.
#واكنش_دفاعي-رواني باعث مي شود، احساس دردناك و غير قابل پذيرش را سركوب و ناديده بگيريد. در اين جا ممكن است بر اساس سابقه ي ذهني و آسيب هاي قبلي و يا آسيب هاي احتمالي آينده، سيستم دفاعي انتخاب كنيد. اين سيستم دفاعي باعث مي شود ارتباط شما و محيط به خطر بيافتد.

مرز رواني سالم باعث مي شود شما از زندگي لذت بيشتري ببريد ولي سيستم هاي دفاعي باعث مي گردد براي كنترل ترس از آسيب ديدن خود را محدود و محدودتر كنيد حتي از نياز هاي اصلي خود چشم پوشي كنيد.

انواع مرز رواني سالم:


١- مرز رواني زمان

به خاطر داشته باشيد زمان محدودي در اختيار ما قرار داده شده تا بتوانيم آرزو هاي خود را محقق كنيم. بنابراين اين كه چگونه اين زمان را سپري كنيم بسيار مهم است. از خود بپرسيد:
- آيا من از وقت خودم آن طور كه مي خواهم استفاده مي كنم؟!
- آيا ديگران براي وقت من تصميم مي گيرند؟!
مرز رواني باعث مي شود، شما به خود و زندگي خود مسلط شويد. اين به معناي پذيرش مسئوليت تمامي مسائل زندگي است.
براي ايجاد مرز رواني زمان، به نياز، خواسته، احساس و نظام ارزشي فكري خود متمركز شويد. اين به اين معنا نيست كه شما به ديگران وقتي اختصاص نمي دهيد؛ بلكه شما آن را به صورت موثر مديريت مي كنيد. به عبارتي اگر زماني را به ديگري اختصاص داديد احساس بدي نخواهيد داشت.

٢- مرز رواني خشم

بسياري از افراد خشم خود را سركوب مي كنند و آن را بد و غلط مي دانند. هر چند بخش ديگر افراد كنترلي روي خشم و عصبانيت خود ندارند. به عبارتي نمي توانند احساس خود را مديريت كنند.
خشم يكي از احساسات اصيل ماست. همه ي ما خشم گين مي شويم ولي نمي آموزيم و يا نمي توانيم آن را مديريت كنيم. به همين دليل مرز رواني خشم بسيار مهم است. زماني كه خشم خود را بالغانه با كلمه ي " من " شروع كنيد و آن را بيان كنيد، شناخت بهتري از خود پيدا مي كنيد، هم چنين مي توانيد به ديگران هم گوش دهيد و از طرفي ديگران محدوده ي شما را خواهند شناخت. با اين روش حتي متوجه مي شويد، گاهي خود شما مشكلي را ايجاد كرده ايد نه ديگران و اين باعث اصلاح رفتار و ايجاد آرامش در شما و ديگران خواهد شد. مرز رواني خشم باعث مي شود وقتي متوجه اشتباه خود شديد عذرخواهي كنيد و عذر خواهي ديگران را نيز بپذيريد.

٣- مرز رواني دروني

اين به معناي برقراري ارتباط با خود واقعي است. يعني آگاهي براي شناخت و كشف خود براي يافتن قدرت، توانايي  و جنبه هاي اصلي وجودي. اين بخش شامل افكار و باورها، نظام ارزشي فكري مي باشد. ايجاد و بهبود اين باورها و نظام ارزشي فكري باعث مي شود، به صورت دورني رواني به خود احترام بگذاريد و ديگران هم به شما احترام خواهند گذاشت.

٤- مرز رواني صميميت

سخت ترين مرز رواني صميميت است. همه ي افراد نيازمند عشق و رابطه هستند و اين نياز به صميميت دارد. صميميت يعني وجود كامل در رابطه است و اين تنها راه خروج از وابستگي هاي ناسالم است. براي ايجاد مرز رواني صميميت از روش هاي زير استفاده كنيد:
- به آن چه ديگران براي شما انجام مي دهند، توجه كنيد.
- قدردان و قدرشناس باشيد. اين شامل خود شما هم مي شود.
- براي خواسته، نياز و توقعات خود مسئوليت پذير باشيد.
- درخواست هاي خود را مستقيم بيان كنيد.
- در مورد احساسات خود صادق باشيد.
- براي مجادله هاي آزار دهنده خود را آماده كنيد.

مرز رواني مانند ديوار خانه ي شما مي باشد. ممكن است كسي سهوي و يا عمدي بخواهد مزاحمتي ايجاد نمايد ولي شما مي توانيد از خود مراقبت كنيد. به خاطر داشته باشيد كسي نمي تواند مرز رواني شما را بشكند مگر اين كه شما اجازه دهيد